امیرافسر شیبانی: در تئاتر کودک، باید ذهن بچه‌ها را به تخیل واداشت

به گزارش روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، نمایش «دختر کفش عروسکی» به کارگردانی امیرافسر شیبانی روز پنجشنبه در نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک روی صحنه رفت و دنیایی از فانتزی و خیال را به مخاطبانش هدیه داد.

شیبانی که گروهی پرتعداد از بازیگران و عروسک‌گردانان را در این اجرا راهبری کرده، در داستانی که بر پایه مواجهه با نقص‌های ظاهری افراد نوشته شده، سفری آلیس‌وار را تصویر و فضایی سراسر فانتزی و خیالی را خلق کرده است.

این کارگردان تئاتر درباره شکل‌گیری ایده اولیه این نمایش، می‌گوید: «نوشتن متن این کار را بر اساس روابطی که با افراد توان‌یاب داشتم و همراه با دوستانی که در این زمینه با من همکاری می‌کردند، از سال گذشته شروع کردیم و تصمیم‌مان این بود که اثر نهایی را برای جشنواره بفرستیم. 20 دقیقه ابتدایی کار را برای جشنواره عروسکی تهران-مبارک فرستادیم و پس از اینکه کار پذیرفته شد، از طریق فراخوان بازیگر، گروه تکمیل شد.»

از سال 90 که کار کودک را با گروه تئاتر فرفره شروع کردم، دوست داشتم به مادرها یادآوری کنم که برای بچه‌های‌شان باید قصه بخوانند

او درباره گروه بازیگرانش می‌افزاید: «بیشتر بچه‌های گروه از دانشجویان رشته عروسکی دانشگاه تهران هستند و اولین یا دومین کار حرفه‌ای‌شان را پشت سر گذاشته‌اند. البته چند بازیگر حرفه‌ای هم در کار ایفای نقش می‌کنند. خیلی دوستانه گروه را شکل دادیم. درباره متن و بازی‌ها خیلی با هم گپ زدیم و همه فانتزی و تخیل‌مان را روی هم گذاشتیم که حاصل آن اجرایی شد که در جشنواره دیدید.»

او با قدردانی از اداره کل هنرهای نمایشی و ستاد برگزاری جشنواره در پرداخت به‌موقع کمک‌هزینه‌های تولید می‌گوید که با چهار،پنج ماه کار فشرده تیم هنری و اجرایی، اثر را به شکل نهایی رسانده‌اند و آماده حضور در جشنواره شده‌اند.

شیبانی همچنین درباره تبدیل عناصر رئالیستی به فراواقعی و خلق جهانی سراسر فانتزی، این‌گونه توضیح می‌دهد: «از سال 90 که کار کودک را با گروه تئاتر فرفره شروع کردم، دوست داشتم به مادرها یادآوری کنم که برای بچه‌های‌شان باید قصه بخوانند. خودم با درگیر شدن تخیلم کارهای بیشتری انجام می‌دادم و بیشتر از زندگی لذت می‌بردم. زندگی واقعی برای هیچ کدام‌مان جذاب نیست و همه هم دلایلش را می‌دانند. هر قصه کودکانه‌ای که می‌شنویم، عنصر تخیل در آن دخیل بوده و هست؛ اما این روزها قصه‌ها خیلی کم‌رنگ شده‌اند. آرزویم این بود که بچه ها را با دنیای خیالی‌شان روبه‌رو کنم.»

او ادامه می‌دهد: «در کلاس‌های مختلف آموزش تئاتر و نمایش خلاق، تلاش می‌کنیم که این خلاقیت و خیال‌پردازی را تقویت کنیم؛ حال چرا نباید در تئاتر کودک و نوجوان، ذهن بچه‌ها را به تخیل واداشت و آنان را با خیال مواجه کرد؟ شخصا آدم اهل تخیلی هستم؛ تا آنجا که حتی با وسائل خانه‌ام هم حرف می‌زنم. دوستانم این را خوب می‌دانند. دوست دارم با اشیا بازی کنم و برای بچه‌ها سرگرمی بسازم؛ بنابراین تصمیم گرفتم که فقط دنیای خیال را برای بچه‌ها به ارمغان بیاورم.»

در کلاس‌های مختلف آموزش تئاتر و نمایش خلاق، تلاش می‌کنیم که این خلاقیت و خیال‌پردازی را تقویت کنیم؛ حال چرا نباید در تئاتر کودک و نوجوان، ذهن بچه‌ها را به تخیل واداشت و آنان را با خیال مواجه کرد؟

این کارگردان تئاتر با بیان اینکه قطعا ایراداتی نیز به کار وارد است، درباره نشان دادن ترس و خلق لحظات کوتاهی که امکان دارد کودک را بترساند، توضیح داد: «در گروهی پرورش پیدا کرده‌ام که همه چیز قانونی و اصولی بود. کنارمان روانشناس کودک داشتیم که همه ریزه‌کاری‌ها را زیر نظر داشت. «دیوید وود» کتابی دارد درباره تئاتر کودک که در آن می‌گوید اتفاقا کودک دوست دارد بترسد. کودک هیچ‌وقت تنها برای دیدن تئاتر نمی‌آید؛ یا مربی یا والدین همراهش هستند. ما اگر بتوانیم عنصر ترسی را که در صحنه وجود دارد، با همراهی گرمای دست پدر و مادر به او بدهیم و با ظرافت با او برخورد کنیم، شاید بتوانیم قدری بیشتر کودک را لمس کنیم و وارد دنیای او بشویم. کودک با آرامش در کنار والدینش تجربه می‌کند که این دنیا متعلق به این لحظه است و او در نقطه‌ای امن حضور دارد.»

شیبانی درباره برگزاری این دوره از جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک هم می‌گوید: «این دوره به دلیل فضای رقابتی که با داوری خود کارگردانان به وجود آمده برای جالب است؛ اما به نظرم اینکه همه کارها شکل و فرم یکسانی ندارند و تکنیک‌های مختلف عروسکی در کارها استفاده شده شاید قضاوت را سخت کند.»