نمادها و نشانه‌هایی بومی در نمایش «مکبث»
نمایش «مکبث» اثر ویلیام شکسپیر با توجه به نمادها و نشانه‌های بومی بندرعباس به کارگردانی مجید بشکال به صحنه می‌رود.
بشکال دربارۀ این نمایش چنین توضیح می‌دهد: مکبث دغدغۀ امروز ماست. به نظرم همۀ ما یک مکبث در درون خود داریم که هرازگاهی بیدار می‌شود و به شکل‌های مختلف دست به جنایت می‌زند. دنیا امروز اسیر مکبث‌ها است. اسیر وسوسه‌ها و خشونت‌ها. اگر کمی به اطراف و به درون خود نگاه کنیم آن را می‌بینیم. اما قرار نیست همۀ مکبث‌ها شاهی را بکشند. گاهی خود ما را در واقع انسانیت و نفس ما را قربانی جاه‌طلبی و قدرت‌طلبی می‌کنند. چیزی که می‌تواند ما را از دست این مکبث نجات دهد عشق است.
وی با بیان این که بخشی از اتفاقات و چند دیالوگ نمایش از متن اصلی «مکبث» است، گفت: بخش دیگر با نگاه به رویدادهای درون متن دراماتورژی و طراحی و رویدادها با توجه به تحلیل و ایده‌ای که داشتیم جاگذاری شد. ایدۀ محوری نمایش که هم بر طراحی و هم کارگردانی اثر گذاشته با ارجاع به نحوۀ تفسیرهای عرفانی صورت گرفته است. در این نوع نگاه همۀ شخصیت‌ها در ابعاد وجود یک فرد تفسیر می‌شوند و کثرت شخصیت‌ها را در نوعی تفسیر وحدت‌گرایانه جمع می‌کنند.
کارگردان نمایش «از جنس خاک» تکنیک اجرایی نمایش را تلفیقی از سیاه، ماسک و حضور یک بازیگر دانست و اظهارداشت: نمایش «مکبث» توسط مکبث، لیدی مکبث و ساحره پیش می‌رود. بازیگری که در صحنه حضور دارد با این سه کاراکتر برخورد دارد.
کارگردان «صدای سکوت» با این توضیح که در طراحی عناصر صحنه و عروسک به نمادها و نشانه‌های بومی توجه داشتم، ادامه داد: این نماد و نشانه‌های بومی در خدمت تحلیل و ایدۀ تازۀ کار قرار دارند و به هیچ عنوان تزیینی نیستند. در نمایش با عروسک‌هایی روبرو هستیم که چهرۀ انسانی ندارند و در طراحی چهرۀ آن‌ها از فرم برقه استفاده شده است. البته در فرم کلی برقه تغییراتی شکل گرفته که مختص این کار است. همچنین در طراحی ماسک از فرم درختان بومی با تاکید دراماتیک وغیرتزیینی بهره بردم.
وی با این توضیح که برای نخستین بار در بخش بزرگسال جشنواره اجرا خواهم داشت، اضافه کرد: بیشتر کارهای عروسکی که در گذشته به صحنه بردم مختص مخاطب کودک و نوجوان بوده و کودک و عروسک همیشه لحظات خوبی را رقم زدنند. البته در نمایش «زن» که براساس نمایشنامۀ «عروسی خون» لورکا نوشته شد از تکنیک تئاتر کاغذی استفاده کردم و در بندرعباس و سالن قشقایی به صحنه رفت و قبل از آن به جشنوارۀ آوینیون وادینبورگ دعوت شده بود.
بشکال که با همراهی گروه «کارگاه» در استان هرمزگان در حوزۀ تئاترعروسکی فعالیت دارد، در این باره اظهارداشت: ما تنها گروه عروسکی استان هستیم و این اتفاق می‌تواند گروه‌های دیگر را ترغیب کند تا نمایش عروسکی در استان فعال شود. یازده دورۀ جشنواره عروسکی کودک و نوجوان رضوی را در بندرعباس برگزار کرده‌ایم اما به دلیل عدم حمایت و برنامه‌ریزی درست این رویداد به مشهد منتقل شد.
بازیگر نمایش «اتللو»، ادامه داد: جذابیت‌های عروسک و اجرای نمایش عروسکی و برخورد تماشاگر با آن در بندرعباس و استان هرمزگان مانند همه جای دنیا است و مخاطب را با خود همراه می‌کند. تنها تفاوت و مشکل در این است که تئاتر عروسکی در شهرمان بسیار کم اجرا می‌شود و ما تنها گروه فعال عروسکی هستیم.
وی با اظهار تاسف از ضعیف بودن زیرساخت‌های تئاتر در استان، افزود: تئاتر عروسکی بیشترین صدمه را از کمبود زیرساخت‌ها خورده است. نبود حمایت از نمایش عروسکی همواره نمایشگران این حرفه را با مشکلات زیاد روبرو می‌کند البته تهران را باید از دیگر شهرها فاکتور بگیریم. شهرهای دیگر به لحاظ سخت‌افزاری بسیار فقیر هستند. البته در تهران هم مشکلات به شکل دیگری وجود دارد.
بشکال با بیان این که تولید اثر عروسکی از ابتدا هزینه‌بردار است، توضیح داد: وقتی حمایتی صورت نمی‌گیرد این جریان بسیار سخت‌تر می‌شود. با همۀ این مشکلات جریان تئاتر عروسکی را بسیار پویا می‌بینم که به واسطۀ نیروهای جوان رو به جلو حرکت می‌کند.
کارگردان نمایش «جنون» با بیان این که هفدهمین دورۀ جشنوارۀ بین‌المللی تئاتر عروسکی تفاوت‌های زیادی نسبت به گذشته دارد، تصریح کرد: مرحله‌ای بودن انتخاب‌ها و مهم‌تر از آن بازبینی‌های زندۀ کارها توسط داوران در هر شهر، اتفاقی بود که برای نخستین بار رخ داد. این دو موضوع بر کیفیت آثار پذیرفته شده تاثیرگذار خواهد بود.
بازیگر نمایش «شکار سپید» این جشنواره را مهم‌ترین اتفاق عروسکی ایران دانست و گفت: حضور در چنین رویدادی به طور قطع می‌تواند برای یک گروه دستاوردهای مهمی به همراه داشته باشد. شرکت در جشنوارۀ تئاتر عروسکی برایم از این جهت مهم است که می‌تواند نگاه‌ها را به سمت استان هرمزگان در بین نمایشگران عروسکی و مسوولان بچرخاند.
نمایشنامه «مکبث» نوشتۀ ویلیام شکسپیر است. در این اثر ساحره، مکبث را پادشاه می‌خواند و به او وعدۀ پادشاهی می‌دهد. مکبث این موضوع را به لیدی می‌گوید. لیدی اصرار دارد در شبی که شاه میهمان آن‌ها است او را به قتل برساند. این‌گونه مکبث به پادشاهی می‌رسد.
مجید بشکال کارگردان، بازیگر، طراح و سازندۀ عروسک، طراح صحنه و نور نمایش است.
طراح لباس زینب موسوی‌پور و موسیقی کاری از امین باصره است.
فتحیه بقایی، زینب موسوی‌پور، آیدا ماندگاری، روناک حاجیان، مرتضی شنبه‌نیا و ابراهیم پورشریفی بازی‌دهندگان نمایش هستند.
هفدهمین جشنوارۀ بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک با دبیری مرضیه برومند یکم تا هفتم شهریور ماه برگزار خواهدشد.