گفت و گوی ایران تئاتر با محمد مظفری کارگردان بوشهری حاضر در جشنواره عروسکی
«دریایی ها» داستان مردمی است که تشنه باریدن باران هستند
«دریایی ها» داستان مردمی است که تشنه باریدن باران هستند 2
ایران تئاتر: «دریایی ها» قصه ای از جنس مردم است و داستان باران خواهی مردمی است که تشنه باریدن باران هستند. ایران پر است از آیین های باران خواهی و ما از آیین های منحصر به فرد استان بوشهر قصه ای ساختیم که کارکترهایش عروسک های آشنایی هستند.
«دریایی ها» نوشته و کار محمد مظفری است که به آیین باران خواهی مردم جنوب می پردازد. این نمایش به شکل میدانی طراحی شده و در هفدهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی نیز به شکل میدانی اجرا خواهد شد.آنچه در ادامه می خوانید، گفتگوی ما با کارگردان این اثر است:
در این دوره، جشنواره با رویکرد توجه به عنصر نوآوری و شگفتی به عنوان ویژگی نمایش عروسکی، توجه به مخاطب به عنوان یکی از ارکان اصلی هر نمایش و توجه ویژه به ساختار درست و منسجم و وجوه دراماتیک نمایشنامه برگزار می شود. مشخصا به عنوان خالق نمایش «دریاییها» چقدر در راستای تولید اثر به این نکاتی که در فراخوان تاکید شده است، توجه داشتید؟
هنر نمایش هنری است که عنصر مخاطب در آن نقش مهمی را ایفا می کند و نمیشود بدون در نظر گرفتن سلیقه و خواست تماشاگر، نمایش پر مخاطبی را روی صحنه برد. مشارکت دادن مخاطب در اجرای نمایش می تواند امروزه به عنوان یک روش مناسب برای جلب توجه تعداد بیشتری از مردم برای حضور در تئاتر مورد توجه قرار بگیرد. یکی از آن ها تئاتر در فضای باز است و یا تئاتر بیرونی؛ تئاتری اصیل که ریشه در دل تاریخ دارد. ما وقتی به تاریخ تئاتر ایران و جهان نگاه میکنیم می بینیم که تئاتر از دل مردم بیرون آمده در بین مردم اجرا می شده و رشد کرده و بعدها به سالن ها برده شده و در چهار دیواری محبوس شده و کمکم باعث دورشدن قسمت های بیشتر جامعه از تئاتر شدیم.
تئاتر بیرونی امروز این فاصله ها را کم کرده و همانطور که که گفتید در خیلی از جشنواره ها هم به این داستان توجه می شود و سیاست هفدهمین جشنواره تئاتر عروسکی هم «توجه به مخاطبین» اعلام شده و امیدواریم این اتفاق در جشنواره بیفتد.
ما در نمایش «دریایی ها» سعی کرده ایم بر اساس خواست برگزار کنندگان جشنواره که خواست دوست داران تئاتر است، فضا را با خلاقیت و نوآوری برای مشارکت مخاطب فراهم کنیم. برای این کار با استفاده از داستان های ایرانی و آیینهای نمایشی بومی استان بوشهر و با به کار بستن فنون جدید نمایش عروسکی و در کنار عروسک های بومی و کلاسیک، قصه ای آشنا برای خانواده ها را به صحنه ببریم. در این بین سعی کرده ایم تلفیقی از سبک های نمایش عروسکی را در یک فضای کمتر تجربه شده یعنی فضای باز برای مخاطبین مهیا کنیم.
روند شکل گیری اثر از ایده اولیه تا تکمیل، نگارش و تولید در نمایش شما به چه صورت بوده است؟
«دریایی ها» قصه ای از جنس مردم است و داستان باران خواهی مردمی است که تشنه باریدن باران هستند. ایران پر است از آیین های باران خواهی و ما از آیین های منحصر به فرد استان بوشهر قصه ای ساختیم که کارکترهایش عروسک های آشنایی هستند و در این بین سعی کردیم بیشتر از این که کلام را درگیر روایت قصه کنیم ملودی و موسیقی و آیین را پررنگ کنیم.
در مورد کیفیت اثرتان باتوجه به پذیرفته شدن آن در جشنواره، فکر میکنید که بتواند در سطح جهانی مورد توجه قرار گیرد؟
سعی کرده ایم که نمایش را برای مخاطبین خاص و عام آماده کنیم حتی مخاطبی که زبان ما را نمی داند. در این بین از بازی بازیگران و رقص هم بهره برده ایم و موسیقی و حرکت.
در مورد شیوه اثر و خلاصه داستان نیز برای مخاطبان کمی توضیح دهید.
ما سعی کرده ایم در حوزه تئاتر عروسکی در فضای باز که تجربه نو و جدید در ایران است به صورت تلفیقی کار کنیم. استفاده از شیوه دستکشی در کنار استفاده از عروسک های بومی و تن پوش هایی که به نمایش کمک می کند.
مدت زمان تمرین گروه در این نمایش چقدر بود؟
گروه برای آماده شدن برای یک اجرای خوب، نزدیک به چهار ماه تمرین داشت. این را هم اضافه کنم که نمایش در فضای باز باید زمان را خیلی خوب محاسبه کند و معمولا آثاری که من در فضای باز اجرا می کنم بیشتر از 30 دقیقه نمی شود و این نمایش هم کمتر از 30 دقیقه است.
به عنوان هنرمندی که اثرتان در جشنواره پذیرفته شده و باتوجه به حضور مرضیه برومند به عنوان دبیری که امسال برای سومین دوره به طور پیاپی هدایت جشنواره را به عهده دارند انتظار چه شگفتی را در این جشنواره دارید و توقع دارید چه اتفاق خاصی رقم بخورد؟
خانم برومند نمونه ای از یک دبیر کار بلد است. ای کاش همه مدیران و دبیران و... بر اساس شایستگی هایشان انتخاب می شدند. خب طبیعتا هر جا مدیران شایسته کار می پذیرند، باید منتظر اتفاق های خوبی هم بود.
در باب اهمیت اجرای آثار عروسکی به ویژه در بخش بزرگسالان و احتمال جذب مخاطب، موانع و... نظر شما چیست؟
اجرای عمومی نمایش ها اتفاق خوبی است که باید در سیاست گذاری جشنواره ها قرار بگیرد. یعنی نمایش هایی که موفق می شوند در جشنواره شرکت کنند، باید حمایت انجمن نمایش و اداره کل هنرهای نمایشی اجرای عمومی را در سراسر کشور یا لااقل در استان های خودشان داشته باشند. در این بین نمایش های فضای باز که به لحاظ مالی در اجرای عمومی آسیب پذیر هستند، باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.
چرا نمایش عروسکی در بوشهر خیلی جدی گرفته نمی شود؟
چون متولی خاصی ندارد و آموزش تئاتر عروسکی جدی گرفته نمی شود و بعد این که نمایشی بسیار تخصصی است و البته گران و همه این ها باعث می شود متولیان بیخیال آن شوند و هنرمندان هم سعی می کنند نمایشی را انتخاب کنند که هزینه زیادی روی دستشان نگذارد.
مخاطبان شما در این نمایش چه کسانی هستند؟
نمایشی که در فضای باز اجرا می شود را خیلی نمی شود دسته بندی کرد و باید طوری ساخته شود که هر مخاطبی بتواند با آن ارتباط برقرار کند و محدودیتی هم برای او نداشته باشد ولی در حوزه تئاتر عروسکی هم، مخاطب ما خانواده ها باشند. چون کمتر برای خانواده ها تئاتر تولید می شود. پس هم بزرگترها و هم کوچکترها می توانند کنار ما باشند و برای اجرای نمایش به ما کمک کنند.
یادآور می شود، هفدهمین جشنواره نمایش های عروسکی تهران مبارک به دبیری مرضیه برومند، اول تا هفتم شهریورماه ۱۳۹۷ در تهران برگزار می شود.