نوستالژی با چاشنی طنز
امسال تصمیم گرفتم بیشتر به دیدن نمایشِ جوانترها و کاراولیها بروم. به همین دلیل بخش مورد علاقهام شد بخش تجربه. البته متاسفانه تمام کارهای این بخش را نتوانستم ببینم. در اینجا تصمیم گرفتم از یک کار در بخش تجربه و یک کار در بخش صحنهای بنویسم. هر دو جوان، هر دو دانشجو و هر دو باآتیه... سلما محسنی اردهالی
- ماجرا از داستانهای کتاب فارسی قدیمی دوران دبستان آغاز میشود و آیندۀ کوکب خانم، چوپان دروغگو، حسنک و تصمیم کبری را ترسیم میکند! و من را به سالیان گذشته پرتاب میکند، به کتاب فارسی، به بوی گچ و تخته سیاه و به تصاویر پرویز کلانتری و صادق صندوقی که دیگر میان ما نیستند و دیگر تصاویر کتابهایمان را نمیکشند...
نمایش «اندر احوالات یک خوردن ساده» به کارگردانی «حمیدرضا قربانی» نمایشی است که چه به لحاظ فرم و چه محتوا سعی دارد دست به تجربههایی جدید بزند و حیطههای تازهای را مورد آزمون و خطا قرار دهد و در برخی بخشها نیز موفق عمل میکند کاملاً مناسب بخش تجربه و نوآوری است.
شیوۀ اجرایی کار به دو بخش تقسیم میشود؛ بخش اول: انیمیشن؛ یک تخته سیاه مقدمه داستان را روایت میکند. و بخش دوم: شیوه سایهای؛ زمانی که کوکب خانم که حالا به پیرزنی تبدیل شده، از تنهایی تصمیم میگیرد به خانه دخترش برود و داستان وارد بخشی از ماجرای کدوقلقله زن میشود. داخل خانه دختر نیز با تکنیک اشکال ساخته شده با سایۀ دستها روایت میشود و به نوعی نمای نزدیک شخصیتها را نشان میدهد.
به لحاظ محتوایی، سعی شده با شیوهای طنز، آیندۀ غمانگیز شخصیتهای معصوم کتاب فارسی دوران کودکی ترسیم شود و به نوعی تغییر رفتار و منش ما ایرانیان از دهه 1360 تا 1390 را روایت میکند. البته داستان در برخی قسمتها مقطع است و رها میشود (مانند ماجرای کوکب خانم و کدو و اینکه به خانه رسید یا همانطور در میان جنگل به زندگی ادامه داد؟) و ماجرای کبری و حسنک و زندگی مشترکشان... یکی از بهترین بخشهای داستان، ماجرای چوپان دروغگو و حیوانات جنگل است که انتقادآمیز و طنز و وصف حال روز است. و البته نکتۀ دیگر این است که اگر بیننده، کوکب خانم، حسنک و کبری را نشناسد، که طبیعتا وصف حال مخاطبان جوانی است که این آثار از کتابهایشان حذف شده، ارتباط مورد نظر را با داستان برقرار نمیکند.
استفاده از تکنیکهای درست مانند انیمیشن ساده خطی برای بخش روایت تخته سیاهِ نوستالژیک و تکنیک سایه (سنتی و سایۀ دست) برای بخش داستانی (و در واقع تلفیق کهنترین شیوه با شیوهای معاصر)، طراحی و ساخت عروسکها و بازیدهی نسبتا خوب، صداهای درست، طنز و نکات انتقادیِ روز از زبان حیوانات (که در تاریخ ادبیات همواره روشی تمثیلی برای بیان اخلاقیات واقعیتهای تلخ بوده است) و آشنایی زدایی از داستانهای بارها شنیده شده از نقاط قوت کار هستند...
بخش تجربه، خلاقیت و نوآوری که امسال به جشنواره اضافه شده، مناسبترین عرصه برای ارایۀ شیوهها و مضامینی است که شاید در پی جذب مخاطب عام نباشند و محلی برای نوآوری است و همچنین بهترین موتور حرکتی و انگیزه، برای دانشجویان و تازه فارغ التحصیلان نمایش عروسکی است که همچنان با پشتکار و نگاه نو به کار خود ادامه دهند.