20 گروه عروسکی در رقابت هجدهمین دوره جشنواره

هجدهمین جشنواره بین المللی نمایش عروسکی تهران مبارک با هدف بسترسازی برای رشد کمی و کیفی نمایش‌های عروسکی، تبادل تجارب ملی و بین‌المللی، توجه به خلق آثار مبتنی بر ظرفیت‌های فرهنگی و ملی و تقویت مرکزیت ایران به عنوان قطب نمایش عروسکی خاورمیانه با نگاه خاص به ادبیات و فرهنگ و مضامین زندگی انسان، مصائب جنگ و مهاجرت های ناگزیر از آن  و تاکید بر صلح و فعالیت های زیست محیطی بنا بود در مردادماه ۱۳۹۹ برگزار می‌شود. اما با توجه به شرایط ناشی از کووید19 در راستای رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و صیانت از سلامت گروه‌های نمایشی و مخاطبان، بیشتر بخش‌های هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک در اسفندماه سال جاری، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فضای مجازی برگزار خواهد شد. لازم به یادآوری است که دبیری این رویداد هنری را زنده یاد گلزار محمدی برعهده داشت که اسفند 98 بر اثر بیماری سرطان درگذشت. بخش «ایده‌های نو» و «نمایش عروسکی در فضای مجازی» هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران- مبارک به مدیریت بهرام بهبهانی برگزار می‌شود و آثار این دو بخش را روشنک روشن، مریم معینی و محمد بحرانی از میان آثار داوطلب انتخاب کرده‌اند. بخش ایده‌های نو مختص نمایش‌ها یا قطعات نمایشی است که با تاکید بر عروسک، با ساده‌ترین شرایط، امکان اجرا در فضاهای مختلف را داشته باشد. رویکرد ویژه ستاد برگزاری به استفاده خلاقانه از تکنولوژی‌های نوین در تولید و اجرای قطعات نمایش عروسکی است. در بخش نمایش عروسکی در فضای مجازی با توجه به گسترش روزافزون حضور و تاثیر فضاهای مجازی در همه شئون زندگی انسان معاصرستاد جشنواره در نظر دارد از قابلیت‌های ارزشمند این تکنولوژی در راستای معرفی بهتر نمایش عروسکی و گسترش دامنه مخاطبان این گونه هنری بهره ببرد. در این دوره از جشنواره 15 اثر در بخش ایده های نو و 5 اثر در بخش نمایش عروسکی در فضای مجازی(به صورت مشروط برای حضور در مرحله ارزیابی اجرا) اجرا می‌شوند. در این گزارش به معرفی آثار این دو بخش می‌پردازیم. 

 

الف) ایده‌های نو

 

خواهران پیرس

خواهران پیرس اقتباسی از داستان میک جکسون به نویسندگی عرفان ابراهیمی و کارگردانی حانیه درویشیان از تهران یکی از آثاری است که در این بخش پذیرفته شده است. در خلاصه این نمایش 20 دقیقه‌ای با موضوع تنهایی آمده: ادنا و لولا پیرس به تنهایى در کنار دریا زندگى میکنند تا اینکه اولین مهمان به خانه‌ آنها می‌آید. از عوامل این گروه می‌توان به حانیه درویشیان و فاطمه صفایی‌پور(گروه ایده، کارگردانی، اجرا و ساخت ماکت)، مهبد شیروانی و فرزان سلسبیلی(آهنگسازان) و وصال جواهری(طراح صدا) اشاره کرد. حانیه درویشیان متولد ۱۳۷۷ و دانشجوى رشته‌ نمایش عروسکی ورودی ۹۵ دانشگاه تهران است. از آثار او می‌توان نمایش چهارهزارپا(کاندید طراحی صحنه) در نوزدهمین دوره جشنواره تجربه و نمایش لئوناردو کالکشن(کاندید طراحی صحنه) در نوزدهمین جشنواره تجربه را نام برد. نمایش خواهران پیرس در جشنواره تئاتر عروسکی دانشگاه هنر در بخش بزرگسال نیز شرکت کرده و تندیس کارگردانی، تندیس طراحی صحنه، تندیس موسیقی، تقدیر نمایشنامه، تقدیر طراحی و ساخت عروسک و تقدیر عروسک‌گردانی را به دست آورده است.

 

دد

دد به نویسندگی و کارگردانی مهدی ملکی از تهران یکی دیگر از آثار این بخش است. در خلاصه این نمایش 15 دقیقه‌ای که نقالی طنزی از زبان یک دیو است؛ آمده: غول تشن که پس از فرار از دیوستان به روی زمین آمده است شیفته یک دختر آدمیزاد می شود اما به وصال او نرسیده و در دام اعتیاد گرفتار می شود. عوامل این نمایش فهیمه علی آبادی(دستیار کارگردان و ساخت ویدیو)، محمود ملکی(طراح گریم) و علیرضا(نیما) قربان‌زاده و امیر حسین نجفی(بازیگران ویدئو) هستند. مهدی ملکی عضو کانون نمایشنامه نویسان خانه تئاتر، و دانش آموخته رشته کارگردانی تئاتر از دانشگاه آزاد تهران مرکز است.

 

زندگی

زندگی به نویسندگی و کارگردانی مهسا فلاح از تهران نمایشی 15 دقیقه‌ای درباره مراحل مختلف در زندگی است؛ سه مرحله زمانی و مفهومی از زندگی انسان به کمک عروسک و مواد مختلف به تصویر در میاد تا تداعی‌ای از آغاز تا پایان زندگی را داشته باشد و از نمایشنامه های مختلف در این روند بصورت کلاژ استفاده می‌ش.د تا قاب‌ها کامل تر بشوند. مهسا فلاح متولد 137، کارشناسی و کارشناسی ارشد نمایش عروسکی دانشگاه تهران است. از آثار او می‌توان به طراحی، ساخت و بازیگردانی عروسک در نمایش فوبیای پنکه، ساخت آکسسوار و عروسک‌گردانی در نمایش سولوی باغچه و بازی در نمایش مهمون‌خونه اشاره کرد.

 

شار

شار به نویسندگی و کارگردانی نیلوفر صمدی از تهران از آثار دیگر این بخش است. در خلاصه داستان این نمایش 15 دقیقه‌ای آمده: عروسک تصمیم دارد امروز به خیابان برود. او بازی‌دهنده‌اش را مجاب می‌کند که بدون اینکه او را در ساک یا جعبه‌ای بگذارد، با هم به سالن اجرا بروند و بازی‌دهنده نیز می‌پذیرد. آنها به سمت سالن حرکت می‌کنند و عروسک برای پانزده دقیقه، شهروندی را تجربه می‌کند؛ سوار اتوبوس و تاکسی می‌شود، با دیگر عابران معاشرت می‌کند، خرید می‌کند و …. امروز حضور عروسک، پانزده دقیقه بر تفکر بازی‌دهنده مسلط است؛ اوست که تصمیم می‌گیرد، طرح می‌دهد، زندگی می‌کند و منتظر است تا در سالن، مقابل همشهری‌هایش بایستد و تجربه‌ اولین پرسه‌زنی خود را برای آنها روایت کند. عوامل این نمایش شروین زرکلام(دراماتورژ)، طاها سرایی(دستیار کارگردان) و نازنین عارف‌کیا(مشاور شهر و معماری) هستند. نیلوفر صمدی فارغ‌التحصیل کارشناسی نمایش عروسکی از دانشگاه هنر تهران و دانشجوی کارشناسی ارشد کارگردانی دانشگاه تربیت مدرس است. او تجربه‌ بازی‌دهی در فیلم خاله قورباغه به کارگردانی افشین هاشمی و اجراهای تنها یک زمین داریم و عمو بهمن و آموزه‌های شهروندی و تجربه کارگردانی اجرای عروسکی سایکوسیس 4:48 را دارد.

 

فاصله‌ای به وسعت...

فاصله‌ای به وسعت... کاری از گروه آوان به نویسندگی مهدی شریفی و جواد رحیم‌زاده و کارگردانی مهناز آقایی از مشهد است. در خلاصه داستان نمایش آمده: دخترک و پسرک توسط یک بادکنک سفید با هم آشنا می‌شوند. پدرهایشان از این آشنایی رضایتی ندارند و تصمیم می‌گیرند تا آنها یک دیگر را فراموش کنند؛ اما در این بین زلزله‌ای اتفاق می‌افتد. از عوامل این نمایش می‌توان به قیس یساقی، مهلا رمضانپور، میترا قاسمی، فائزه امیرآبادی، حسین جلالی راد، محمد جواد محدیانو یاسمن زارعزاده(عروسک‌گردان‌ها)، مهدی شریفی(طراح عروسک)، مهناز آقایی(طراح صحنه و نور) و سجاد انتظاری(تهیه‌کننده) اشاره کرد. مهناز آقائی متولد 1366 است.

 

گلومبالول و اوکسی

گلومبالول و اوکسی به نویسندگی و کارگردانی نسا بخشی از همدان یک نمایش 20دقیقه‌ای است. گلومبالول واژه‌ای زاده ذهن نویسنده برگرفته از گلوبال(جهان شمول) و‌ گلوبول که از اعضای بدن است؛ می‌باشد. گلومبالول یکی از شخصیت‌های نمایشنامه است که به کمک اوکسی(اکسیژن) می‌آید و آن را به سلول‌های آسیب دیده بدن و کبد مریض میرساند. ماجرای نمایش به این صورت است که ابتدا چند کودک در حال استفاده از وسایل بدنسازی در یک باشگاه هستند؛ یکی از کودکان ناگهان نفسش به سختی بالا می آید. دو کودک دیگر فلوتی به او میدهند و برای باز شدن راه تنفس از او می‌خواهند فلوت بزند؛ اما مسئله این است که او از کمبود اکسیژن رنج می‌برد. یکی از کودکان نمی‌داند اکسیژن چیست و به چه کار می آید .بقیه کمک می‌کنند که با استفاده از وسایل بدنسازی باشگاه، نمایشی عروسکی‌ای ترتیب دهند تا کودک متوجه مرحله تولید اکسیژن تا مرحله تبدیل شدن او در بدن به دی اکسید کربن بشود. سیده رها کرمانی، رها سماواتیان و مهرسا مدیحی بازیگران خردسال نمایش و امیر پیرو دستیار کارگردان و طراح صحنه هستند. نسا بخشی پژوهشگر برگزیده بیست‌ویکمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوانبا مقاله بررسی بلوغ آرمانی نوجوان و وظیفه تئاتر در قبال نوجوان بالغ بوده است.

 

لئوناردو کالکشن

لئوناردو کالکشن به نویسندگی و کارگردانی فاطمه صفایی‌پور از تهران یکی از آثاری است که در این بخش پذیرفته شده است. در خلاصه این نمایش 15 دقیقه‌ای با موضوع گم شدن آمده: ادوارد عروسکی است که از خانه‌اش به مقصدی ارسال می‌شود اما در میانه‌ی راه، در دنیا گم می‌شود. از عوامل این گروه می‌توان به حانیه درویشیان و فاطمه صفایی‌پور(گروه ایده، کارگردانی، اجرا و ساخت ماکت) و عرفان ابراهیمی(طراح صدا) اشاره کرد. فاطمه صفایی‌پور متولد ۱۳۷6 و دانشجوى رشته‌ نمایش عروسکی ورودی ۹۵ دانشگاه تهران است. از آثار او می‌توان نمایش چهارهزارپا(کاندید طراحی صحنه) در نوزدهمین دوره جشنواره تجربه و نمایش لئوناردو کالکشن(کاندید طراحی صحنه) در نوزدهمین جشنواره تجربه را نام برد. همچنین او با نمایش خواهران پیرس در جشنواره تئاتر عروسکی دانشگاه هنر در بخش بزرگسال نیز شرکت کرده و تندیس کارگردانی، تندیس طراحی صحنه، تندیس موسیقی، تقدیر نمایشنامه، تقدیر طراحی و ساخت عروسک و تقدیر عروسک‌گردانی را به دست آورده است.

 

فرانکلین در تاریکی

فرانکلین در تاریکی براساس داستان فرانکلین درتاریکی پالت بورژوا به نویسندگی آتسا شاملو و کارگردانی نوشین فرهادی‌بیرگانی از فارسان است. در خلاصه داستان این نمایش 20 دقیقه‌ای آمده: تیکو هیچوقت دوست ندارد در اتاق تنگ وتاریکش بخوابد. بخاطرهمین دچار مشکل شده است. میدانید چرا؟ چون تیکو یک لاکپشت است. او فکر می کند در اتاق او موجودات ترسناک و صداهای وحشتناک وجود دارد اما فرشته شب از او می خواهد که وارد لاکش شود. شاید موجودات دیگر صاحب لاک او شده اند. نوشین  فرهادی بیرگانی متولد سال 1364 استان خوزستان، کارشناسی صنایع دستی و کارشناسی ارشد پژوهش در هنرهای سنتی و صنایع دستی است. او مدرس دانشگاه های هنر در رشته های نمایش عروسکی، فتوگرافیک، گرافیک، طراحی لباس و پارچه، صنایع چوب و صنایع دستی، مسئول انجمن هنرهای نمایشی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان چهارمحال و بختیاری و عضو wipo مطالعات هنر ایران است. از آثار او می‌توان به یخی که عاشق خورشید شد، سیب خداحافظ سیب سلام، او، پرپروک، ماه بود و روباه، به دنبال صدا، به دنبال فلک و بز و درخت آسوریک اشاره کرد.
 

از دیگر آثار پذیرفته شده در این بخش می توان به نمایش‌های آرهنه به نویسندگی و کارگردانی محمدحسین اثنی‌عشری و مهدی گلناری از تهران، اعماق به نویسندگی و کارگردانی نایری عیوضی و لیلا احمدی از کرج، پروانه شو به نویسندگی و کارگردانی رها اسکندری از همدان، پسرک صدفی اقتباس از تیم برتون به کارگردانی فهیمه هاشمی از تهران، جوجه اردک زشت به نویسندگی و کارگردانی وحید خسروی از تهران، حماسه دریا به نویسندگی و کارگردانی هیام احمدی از آبادان , دریا به نویسندگی هیام احمدی و فرامرز غلامیان و کارگردانی لیلا یدالله‌زاده از آبادان اشاره کرد.

 

ب) نمایش عروسکی در فضای مجازی

 

جویبار جاریست

جویبار جاریست به نویسندگی امیرحسین انصافی و کارگردانی فاطمه بحرینی از آبادان

 

خاک

خاک به نویسندگی مرجان پروانه‌پور و کارگردانی فهیمه مدحتی از بهبهان است. داستان درباره دختری است که بعد از هجوم طوفان خاک به شهر، به مردم شهر کمک و بی اهمیت از بیماران عبور نمیکند. از عوامل این نمایش می‌توان به صدرالله عباسی(مدیر تولید)، مرضیه صائب، سمانه مدرسیان و کوثر پاداش(عروسک گردانان)، نواب جلیل(آهنگساز) و پریسا مدحتی(اپراتور نور) اشاره کرد. فهیمه مدحتی لیسانس کارگردانی تئاتر دارد.

 

دست نشانده

دست نشانده به نویسندگی و کارگردانی وحید کیارسی از تهران یکی از آثار بخش فضای مجازی است. دست نشانده مجموعه ای برای فضای مجازی شامل نمایش‌های کوتاه ۱ تا ۳ دقیقه ای است. موضوع مجموعه دست‌نشانده اجتماعی است و در شروع بیشتر بر موضوع کرونا و مسائل مربوط به آن پرداخته است. تمرینات این مجموعه نزدیک به ۳ ماه طول کشیده است. عوامل این نمایش پریا حسنی(عروسک گردان، صدا پیشه، تصویربردار و دستیارکارگردان)، طاهره کیارسی(عروسک گردان، صدا پیشه گریم و صحنه و تدوین) و زینب رحمتی(دستیار صحنه، دستیار نور و تصویر) هستند. وحید کیارسی دارای مدرک کارشناسی هنرهای نمایشی از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد کارگردانی از دانشگاه هنر تهران است. از آثار او می‌توان به شاپرک، غنچه‌ها، ماجرای پویا و پونه، یک اتفاق ساده، باغچه شادی، مجلس آیینه، قاب‌ها، چارسو، لقمه شو و داستان‌های الوند اشاره کرد.

 

دنیای لالایی‌ها

دنیای لالایی‌ها به نویسندگی و کارگردانی اکرم ابوالمعالی از تهران یک روایت از لالایی های اقوام است و در آن سعی شده که یکی از روایت‌های لالایی به اجرا درآید. مینا پناه نجات و مریم پناه نجات(بازی‌دهندگان عروسک) و مهدی بهبودی(آهنگساز) این نمایش 5 دقیقه‌ای هستند.

 

زندگی زباله‌ای

زندگی زباله‌ای به نویسندگی و کارگردانی سیدمحسن موسوی از اصفهان یکی دیگر از آثار این بخش است. موضوع زندگی زباله‌ای بر اصل مهم لزوم تفکیک زباله پایه ریزی شده است. قرار است به دنیای زباله ها رفته و با مشکلاتی که برای زندگی آن‌ها از کنار هم بودن خانواده‌های مختلف به وجود آمده است، آشنا شویم. به خاطر احترام به اصل اهمیت محیط زیست، عروسک ها با وسایل دور ریختنی آماده شده‌اند. عوامل این نمایش مسعود موسوی و اصلان حیدری(ساخت دکور و عروسک)، مصطفی باروتی، یاسمن کرمی، لیلا صریر و مرضیه صریر(عروسک گردان)، مهدی ناجیان، محسن موسوی، فاطمه مستحسن، مسعود موسوی و محمد محمدی(صداپیشه عروسک‌ها) و محمدحسین خرم(فیلمبرداری و تدوین) هستند. از آثار سیدمحسن موسوی می‌توان به من پس از تو و لطفا هویج نباشید اشاره کرد.