جشنواره عروسکی گامی موفق برای ادامه حیات تئاتر کودک و نوجوان

به گزارش ستاد خبری هجدهمین جشنواره نمایش عروسکی تهران مبارک به نقل از ایران تئاتر، در سالی که شیوع کرونا چتر خود را بر روابط اجتماعی گسترانیده و «فاصله» پرتکرار ترین واژه این روزهای مردم است، شاید برگزاری جشنواره عروسکی تهران مبارک به عنوان یکی از پراستقبال ترین جشنواره های تئاتری کشور، بتواند نقش بسزایی بر کاهش بار سنگین رخوت و وارفتگی اجتماعی باشد حتی اگر به صورت مجازی برگزار شود و ارتباط نفس به نفس هنرمندان با مخاطبان شکل نگیرد.

بخش مرور صحنه‌ای جشنواره عروسکی تهران مبارک با حضور 5 نمایش «هدیه‌ی کوچولو و یک روز و دو فصل»،«حیاط خانه ما» «گور خر سیاه»، «مارمولک بد ادا» و «دنیای خیال انگیز من» برگزار می‌شود.

 

وحید خسروی: در ارتباط نبودن تئاتر کودک با مخاطب، آن را به قهقرا می برد

«حیاط خانه ما» عنوان نمایشی است که به نویسندگی فاطمه منتظری و کارگردانی وحید خسروی از تهران به اجرا در می‌آید.

خسروی در گفت و گو با ایران تئاتر در خصوص حیاط خانه ما گفت:داستان این نمایش قصه گیلاسی است که رنگش را دوست ندارد و تصمیم می گیرد دیگر رنگ قرمز نباشد.به همین دلیل شروع به گردش در حیاط خانه برای تغییر رنگ می‌کند.

وی افزود: تکنیک این نمایش پرتابل کتاب سه بعدی است که در هر کجا قابل اجراست،نور و سیستم صوتی خاصی نیاز ندارد و با اینکه برای سالن تولید شده اما در فضای باز هم قابل اجراست.

کارگردان حیاط خانه ما با اشاره به اینکه این نمایش یک بازیگر دارد که همزمان کار عروسک گردانی با عروسک پاپ آپ انجام می‌دهد،گفت:قصه مرحله به مرحله تکمیل می‌شود.کتاب باز می‌شود ابتدا فقط حیاط دیده می‌شود.صحنه دوم درخت به صحنه اضافه می‌شود،صحنه سوم دوچرخه اضافه می‌شود و به همین ترتیب ادامه می‌یابد.

وی در خصوص برگزاری جشنواره در فضای کرونایی کشور گفت: وجود جشنواره صد درصد الزامی است. تصور کنید اگر می‌خواستیم صبر کنیم تا کرونایی که یکسال از ورودش می گذرد و هنوز تکلیفش مشخص نیست تمام شود، جشنواره چقدر باید عقب می افتاد. بی شک در ارتباط نبودن تئاتر با مخاطب، تئاتر به ویژه تئاتر کودک را به قهقرا می برد.

خسروی تصریح کرد: امروزه فضای دیجیتال به حدی کودکان را در انحصار خود گرفته و آن‌ها را محو در زنگ ها و جذابیت‌های خود کرده است. با این روند رو به جلو،اگر این جشنواره‌ها هم نباشند باید فاتحه تئاتر را بخوانیم. چون با مخاطبی روبروییم که یک سال است تئاتر ندیده و شاید دیگر نتوانیم آن‌ها را به سمت سالن‌ها بکشانیم. لذا حداقل کمک جشنواره، روشن نگه داشتن چراغ تئاتر است.

از او درباره تلویزیون تئاتر ایران و نقشی که در آشتی مخاطب با تئاتر می تواند ایفا کند پرسیدیم، گفت: حرکت فوق العاده بی نظیر و عالی است اما در نحوه شناساندن به مخاطب با چالش روبرو بود. من که تئاتری هستم به واسطه تهران- مبارک با این پلتفرم آشنا شدم عامه مردم چقدر با آن آشنایند؟ تلویزیون تئاتر ایران استارت ضعیفی زد و بی شک تیمی حرفه ای برای شناساندن آن به مخاطب نیاز است تا مردم این فضا را بشناسند.

وی با اشاره به اهمیت حضور پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران در ارتقای کیفی تئاتر گفت: باید بپذیریم حضور در سالن بخش کمی از اجرا را به خود اختصاص می دهد و بخش زیادی از مخاطب امکان حضور در سالن را ندارد. حضور تئاتر در فضای مجازی بسیار ارزشمند است.

 

پگاه معصومی: راه اندازی پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران اقدام ارزشمند این روزهای هنرهای نمایشی است

پگاه معصومی تنها کارگردان شهرستانی بخش مرور صحنه‌ای، نمایش مارمولک بد ادا نوشته استادش، منوچهر اکبرلو را برای جشنواره عروسکی آماده کرده است.

معصومی در خصوص این نمایش گفت: این نمایش نگاه ساده ای به دنیای بچه ها دارد و آنها را با مفهوم طمع و بدجنسی و عواقب آن آشنا می کند.

وی افزود: تکنیک این نمایش عروسک های دستکشی و جورابی است و در آن یک عروسک گردان هم بازی می کند و هم 4 عروسک گردانی دارد.

کارگردان مارمولک بد ادا با ابراز خرسندی از برگزاری جشنواره ادامه داد: برگزاری این جشنواره باعث دلگرمی ما شد. بسیار از آقای حاجیان بابت زحماتی که مردانه پای جشنواره ایستادند و در شرایطی که شاید حساسیت نسبت به کودکان بیشتر از بزرگترهاست، آنها را حمایت کردند.

وی در ادامه با ابراز نگرانی از اجرای نمایش در فضای مجازی، گفت: نمایش تجربه اجرای زنده در جشنواره کودک و نوجوان دارد و در آن سعی کردم از مشارکت مخاطبان استفاده کنم. متاسفانه با اجرای نمایش در فضای مجازی در روند داستان خلا ایجاد می شود و بی شک عدم حضور مخاطب احساس خواهد شد هر چند تلاش کردیم با تغییراتی این خلا را پر کنیم.

معصومی یک از اقدامات ارزشمند این روزهای هنرهای نمایش را راه اندازی پلتفرم تلویزیون تئاتر ایران عنوان کرد و گفت: اقدام بسیار ارزشمندی بود. من 9 دوره در جشنواره کودک و نوجوان در گروه راسینا همراه استاد فرزاد لباسی بودم. متاسفانه هیچ وقت نمی توانستم همه کارهای اجرا شده را ببینم. خوشحالم که می توانم همزمان در خانه بنشینم و چند کار ببینم. این حسنی است که امیدوارم بعد از کرونا نیز ادامه داشته باشد.

 

شراره طیار: هنر تئاتر تحت هر شرایطی باید زنده بماند

شراره طیار کارگردان نمایش «گورخر سیاه» که اثری از بریل مایا نویسنده شهیر آلمانی را روی صحنه می برد، در خصوص این نمایش گفت: بربل مایا این نمایشنامه را از افسانه‌ای آفریقایی اقتباس کرده است. داستان درباره گورخری است یک روز صبح از خواب بیدار می‌شود و می‌بیند که تمام خط‌های سفیدش ناپدید شدند، دوستانش معتقدند که او دیگر گورخر نیست و باید آنها را ترک کند. نمایش به دنبال توجه به پذیرش تفاوت بین موجودات و احترام به آن است. اینکه تفاوت‌های ظاهری تعیین کننده هیچ چیزی نیستند و ما می‌توانیم نسبت به رفتار دیگران با آن‌ها ارتباط داشته باشیم. پوست، قد و چیزهایی که به ما رسیده و برای به دست آوردن آنها تلاشی نکرده‌ایم فضیلت به حساب نمی‌آیند.

طیار ویژگی مهم نمایش «گورخر سیاه» را از نظر ساختار سادگی آن دانست و ادامه داد: در این کار همه چیز ساده مثل نمایش خانگی اتفاق می‌افتد. نمایش برای مخاطب خردسال آماده شده است در نتیجه تکنیک اجرا تاپ تیبل رومیزی جمع‌وجور است که از خاطر بچه‌ها دور نباشد. معتقدم برای مخاطب خردسال خوب است همه چیز به سادگی اتفاق بیفتد تا بچه‌ها درگیر فرم و ظاهر نمایش نباشند و به محتوا برسند.

وی درباره حضور در این دوره جشنواره با توجه به شرایط کرونایی، اظهار کرد: با زنده‌یاد گلزار محمدی دبیر فقید جشنواره دوستی قدیمی داشتم. او می‌دانست که من در حوزه خردسال کار می‌کنم از این رو با من تماس گرفت که کاری را در جشنواره داشته باشم. نمایش «گورخر سیاه» در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان در بخش خردسال اجرا شد و مورد توجه قرار گرفته بود بنابراین تصمیم گرفتم با همین نمایش در جشنواره شرکت کنم. با رفتن گلزار حضور در جشنواره خیلی برایم مهم‌تر و جدی‌تر شد برای اینکه دوست داشتم خواسته او را اجابت کنم. به هر حال اگر شرایط بدتری هم غیر از کرونا بود حتماً به‌خاطر قولی که به گلزار محمدی داده بودم این کار را انجام می‌دادم.

کارگردان گورخرسیاه با اشاره به اینکه هنر تئاتر تحت هر شرایطی باید زنده بماند، یادآور شد: الان شرایط به گونه‌ای رقم خورده که اجراها به‌صورت آنلاین باشد ولی اگر اوضاع کشور به لحاظ فرهنگی بهتر بود تلویزیون هم باید این تئاترها را پخش می‌کرد. همه هنرمندان از آثارشان فیلم‌های خیلی خوب و با کیفیتی دارند و تلویزیون می‌توانست با قیمتی مناسب فیلم‌ها را از هنرمندان خریداری کند تا هم به هنرمندان کمک شود هم اینکه تئاتر همیشه زنده بماند. اگر در را بر روی هنرمندان تئاتر ببندند راه‌های دیگری برای ورود پیدا می‌کنند، هنرمندان عروسکی نیز این کار را بهتر از همه بلد هستند در نتیجه خوشحالم جشنواره برگزار شد و خوشبختانه تا اینجا همه چیز نظم و ترتیب دارد و در آرامش به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

وی در پایان یادآور شد: در ادامه برنامه‌های امسال با توجه به وضعیت کرونا، جشنواره یک بخش جنبی تدارک دید برای اینکه بچه‌ها عروسک «مبارک» بسازند و نمایش اجرا کنند. بیشتر شاگردانم که کلاس آنلاین داشتند در این بخش شرکت کرده‌اند و من نیز به عنوان طرح درس به این بخش نگاه کردم و جنب و جوشی بین بچه‌های کلاسم اتفاق افتاد که جالب توجه بود.

 

رامین کهن: حضور در فضای مجازی تجربه خوبی است

 رامین کهن با دو نمایش کوتاه هدیه‌ کوچولو و یک روز و دو فصل که اولی را نوشین سیفی و دومی را خودش به رشته تحریر در آورده، به بخش مرور جشنواره آمده است.

وی در خصوص این نمایش ها گفت: این دو نمایش برای گروه سنی 3 تا 7 سال است و با کمک کانون پرورش فکری کودک و نوجوان و هنرهای نمایشی تولید شده است. هر دو نمایش به صورت مجزا در جشنواره های 23 و 24 کودک و نوجوان در بخشهای کارگردانی، نویسندگی و موسیقی رتبه برتر را کسب کرده اند و اجرلی عمومی داشته اند.

کهن با اشاره به اینکه مدت زمان هر نمایش حدود 20 دقیقه است، تصریح کرد: به منظور اجرای عموم در کانون پرورش فکری، تصمیم گرفتم هر دو را به صورت یک نمایش دو اپیزودی به اجرا گذارم که خوشبختانه مورد استقبال قرار گرفتند.

وی با اشاره به قصه نمایش های تولید شده، گفت: یک روز و دو فصل روایت عاشقانه تبدیل زمستان به بهار با نگاهی به قصه قدیمی و فولکلور عمو نوروز و ننه سرماست و هدیه کوچولو نیز درباره موجودی به نام کوچولوست که برای پیدا کردن بهترین هدیه برای مادرش سفری را آغاز می کند.

کارگردان نمایش های هدیه‌ی کوچولو و یک روز و دو فصل تکنیک این نمایش ها را تاپ تیبل عنوان کرد و با ابراز خوشحالی از برگزاری جشنواره گفت: قطع نشدن ارتباط بین تئاتر و مخاطب موضوع مهمی است. در این فضای کرونا نیز اگر اهم فی الاهم کنیم مطمئنا خودمان هم به این نتیجه می رسیم که آثار به صورت مجازی به مخاطب عرضه شوند. در عصر کرونا همه چیز تحت الشعاع این ویروس قرار گرفت و به نظرم تجربه خوبی بود و از این سبک می توان در آینده بهره گرفت.

وی ادامه داد:یکی از اقدامات خوب جشنواره، اجرای نمایش در تلویزیون تئاتر است که فضای بسیار خوبی برای مخاطبان نیست که امکان حضور در سالن را ندارند. این پلتفرم بی شک در آینده می تواند تاثیر بسزایی در کیفیت تئاتر به ویژه  در شهرستان‌ها داشته باشد چون هنرمندان شهرستان ها می توانند به صورت مجازی آثار را ببینند و در کارگاه‌ها، ورکشاپ ها و ... شرکت کنند.

 

بهناز مهدی‌خواه: نگرانم تماشاچی به نمایش ندیدن عادت کند

دنیای خیال انگیز من عنوان نمایشی از بهناز مهدیخواه است که به زندگی بازیگری اشاره دارد که به توصیف دنیای پیرامونش می‌پردازد. این نمایش در بیست‌وششمین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان نامزد دریافت جوایز بخش کارگردانی، بازیگری و طراحی صحنه شد و در پایان توانست عنوان بهترین بازیگر زن را از آن خود کند.

بهناز مهدیخواه درباره نمایش دنیای خیال انگیز من گفت: در این نمایش، تماشاگران با بازیگر به دوره کودکی‌اش در یک روستا و دیدن و کشف زیبایی‌هایی که در طبیعت وجود دارد، می‌روند. صدای خروس و چهچه پرندگان، ملاقات با زمین، شنیدن آواز دانه‌ها و گیاهانی که در حال رشد و بزرگ شدن هستند، آب تنی در رودخانه و خوابیدن زیر سقف پر ستاره آسمان، همه و همه با تصاویری دلنشین که در گوشه گوشه‌ی دامن خیال‌انگیز دخترک نقش بسته و مخاطب را به بهتر دیدن و شنیدن زیبایی‌های محیط اطراف و نعمت‌های خداوند سوق می‌دهد.

وی افزود: نمایش بازیگر محور است و یک بازیگر هم صحنه گردانی، هم بازی و هم عروسک گردانی می کند. انواع عروسک ها از تاروت نخی گرفته تا سایه ای، انگشتی، دست کشی و ... در آن داریم.

وی با اشاره به اینکه نمایش برای گروه خردسال تولید شده است، افزود: دنیای خیال انگیز من دیالوگ محور نیست و تصاویر در نمایش تاثیرگذارند.

مهدی‌خواه ادامه داد: این نمایش محصول کانون پرورش فکری است. آن را با عشق تولید کرده ام و مسائل مالی برایم مهم نبود. نمایش اجرای عموم نرفته و فقط در جشنواره کودک و نوجوان روی صحنه رفته است.

کارگردان نمایش دنیای خیال‌انگیز من در خصوص اجرای نمایش در فضای مجازی نیز گفت: واقعا سعی می‌کنم حسن نیت داشته باشم چون بار اولی است که این فضا را تجربه می‌کنم و خیلی احتمالات در آن وجود دارد.

وی افزود: در این یکسال همواره این نگرانی را داشتم که تماشاچی به نمایش ندیدن عادت کند و این جشنواره حتی به شکل مجازی می تواند به تحقق نیافتن این هدف کمک کند.