یادداشتی بر نمایش عروسکی "صلح نغمه لرینی یایانلار"
نویسنده و کارگردان: محمد تقی اسماعیلی
نمایش صلح به قشر خاصی از هنرمندان منطقه آذربایجان می پردازد که همواره در طی سالیان دراز مجموعه ای غنی از فرهنگ و ادبیات شفاهی و عامیانه مردم منطقه شان را سینه به سینه حمل کرده اند. خنیاگرانی که از جنس مردم و از بطن جامع سنتی خویش سر بر آورده اند و در مدح و ستایش درد ها و رنج ها و شادی ها و سرگذشت های قومی خود با نوای ساز و صدای ملکوتی خویش در قالب ترانه های دلنواز در مجالس و محافل خود سرود ها سر داده اند.
مولف اثر تلاش کرده است تا از زاویه ای دیگری به پدیده آشیق نگاه کند، علاوه بر ویژگی های فولکلوری که جنبه سرگرم کننده دارند، به تاثیر گذاری ویژه ی فرهنگی اجتماعی که این هنر عامیانه در شکل گیری روحیات و معنویات و تعالی فرهنگی مردم منطقه می توانسته داشته باشد، پرداخته است. و در نهایت خنیاگران عاشق را چون پیام آورانی که عشق را در رگ های جامعه تزریق کرده اند به تصویر می کشد و همواره جایی که عشق پا به عرصه می گذارد پرچم سفید صلح افراشته می گردد.
به لحاظ شیوه اجرایی، کارگردان از ویژگیهای فرم گرایانه استفاده می کند، از المان هایی مثل حرکات موزون، سایه و عروسک بهره می گیرد و در تلاش است تا مفهموم مستتر در نمایش خویش را با بکارگیری ابزار ها و عوامل مختلف به مخاطب خویش منتقل نماید. در مواجهه با اجرا اولین چیزی که جلب توجه می کند هماهنگی خوب و تصویر سازی های مناسب اجراست که بی تردید حاصل تمرین و کار گروهی مستمر است.
به لحاظ تصویری و از جنبه های زیبایی شناختی در رابطه با اثر می توان گفت، در لحظاتی که در قاب های تصویری ساخته شده، عروسک در صحنه ظهور می کند هم نمایش جلوه زیباتری به خور می گیرد و هم بُعد روایی داستان در فرایند انتقال مفاهیم موفق تر عمل می کند. اما افسوس که کارگردانِ اثر در چیدمان صحنه و روایت، لحظات کمتری را به این قضیه اختصاص داده است. با توجه به حضور در جشنواره عروسکی و ارائه یک نمایش کاملا متکی به تصویر و المان های کاملا بصری، توقع این بود که در تصویر سازی های نمایشی شاهد حضور پر رنگ تر عروسک و بهره گیری بیشتر از اعجاز نمایش عروسکی باشیم.
در پایان باید به حسن انتخاب در ارائه و معرفی پدیده ای فرهنگی هنری که متعلق به خطه ی گروه اجراییست و در قالب یک اجرای هماهنگ و موزون ارائه می گردد تبریک و خسته نباشید گفت.
حسین زینالی