گفت‌وگو با سازنده رُبات‌های غول پیکر ایرانی
حامد زارعان: احترام به مخاطب، رکن اصلی جشنواره نوزدهم است
سازنده رُبات‌های غول‌پیکر ایرانی می‌گوید هدف او از اجرا و نمایش این گونه از عروسک‌ها، این است که ذهن مخاطب را به نحوی درگیر کند که در آن لحظه به هیچ چیز فکر نکند و صرفا به دیدن یک اثر توجه داشته باشد.
به گزارش ایران تئاتر به نقل از صبا، حامد زارعان، نویسنده و کارگردان نمایش‌های عروسکی، شش رُبات غول پیکر را در نخستین روز از جشنواره تئاتر عروسکی تهران- مبارک در معرض دید عموم قرار داد.
او درباره نمایش «رُبات غول پیکر» گفت: «کار اصلی ما ساخت عروسک‌های غول‌پیکر ایران است و در جشنواره عروسکی تهران با شش عروسک جدید که به‌تازگی ساخته‌ایم، همراه مخاطبان هستیم. متاسفانه ما همیشه به دنبال فعالیت سنتی هستیم و از بخش مدرن کار غافل شده‌ایم. همین باعث شده تا مخاطب کمتری درگیر کارهای ما باشد. برای همین سعی کردیم تابوشکنی کنیم و با متفاوت کردن فضای ارائه اثر و رفتن به سمت فضاهای میدانی، این کار را انجام دهیم.»
زارعان ادامه داد: «ما یک پرفورمنس بی‌کلام داریم که چارچوب داستانی خاصی ندارد. اما سعی می‌کنیم نشانگر سطح تکنولوژی و متفاوت بودن اجراهای ایرانی باشیم.»
این کارگردان در پاسخ به این سوال که مخاطب ایرانی تا چه اندازه با این ربات‌ها و عروسک‌های غول‌پیکر ارتباط برقرار می‌کند، گفت: «در حالت ایستا و بدون هرگونه اجرایی هم، کار ما مخاطب خود را دارد. این رُبات‌ها سه متر ارتفاع دارند و مخاطب را در هر حالتی درگیر می‌کنند. امروز مخاطب ما در نمایش‌های خیابانی گذری است و حوصله این را ندارد که بیاید نمایشی با دیالوگ و کلام ببیند و ممکن است چند دقیقه بایستد و بخشی از کار را ببیند و برود؛ اما ما سعی کردیم از کلام استفاده نکنیم و نگاه ایده‌پردازانه خود را در ساخت و تکنیک به کار بگیریم؛ تنها می‌خواهیم ذهن مخاطب را به نحوی درگیر کنیم که در آن لحظه به هیچ چیز فکر نکند و صرفا به دیدن یک اثر و نمایش توجه داشته باشد.»
کارگردان نمایش«افسانه ماه و خورشید» درباره مشکلات ساخت و اجرا با عروسک‌های غول‌پیکر نیز توضیح داد: «اولین نکته، ساخت این عروسک‌هاست که به شدت هزینه‌بر است. به هر حال وقتی ایده‌پردازی می‌کنید، نیازمند حمایت‌های مادی و معنوی هستید و متاسفانه حامی مالی در این زمینه وجود ندارد. ما سعی کردیم تمامی درآمدی را که داریم، در این راستا به کار بگیریم و تا امروز نیز حدود 100 عروسک غول‌پیکر تولید کردیم که شامل عروسک‌های شش‌متری و رباتیک می‌شود. از سوی دیگر جا افتادن یک امر جدید در ایران همواره با مشکلات بسیاری همراه بوده است. از ابتدای انقلاب اسلامی تا امروز، تمام برنامه‌ها با یک تکنیک آن هم ماپت پیش رفته و کسی تکنیک جدیدی در این حوزه ارائه نکرده است؛ اما ما سعی کردیم به تکنیک و کاراکترهای جدید برسیم. هنوز در بسیاری از اجراها ما با این پرسش مواجه هستیم که این عروسک‌ها ساخت کدام کشور هستند و مخاطبان متوجه ایرانی بودن آن نیستند. بسیاری به ما خرده گرفتند که ساخت این عروسک‌ها به نوعی غرب‌گرایی است، در حالی که این گونه نیست. تلاش کردیم بگوییم یک ایرانی این کار را انجام می‌دهد و در بسیاری از کشورها اجرا می‌کند. جالب اینجاست که ما برای اینکه توضیح اضافی ندهیم و ایرانی بودن این عروسک‌ها را نشان دهیم، از قالپاق پراید برای یکی از قطعات‌مان استفاده کردیم که همین هم بحث‌های طنز بسیاری به همراه داشت. تلاش من و گروه همراهم این است که به مخاطب چیزی ارائه دهیم که یا قبلا ندیده و یا کمتر آن را دیده است. ما دوست داریم به سمت مدرن بودن حرکت کنیم و تکنیک‌های نو و خلاقانه به همراه داشته باشیم.»
زارعان همچنین درباره ویژگی‌های جشنواره نوزدهم نیز گفت: «ابتدا یک تشکر از هادی حجازی‌فر و همکارانش در دبیرخانه دارم که بدون هیچ چشمداشتی جشنواره‌ای را که بارها و بارها به دلایل مختلف به تعویق افتاد، به بهترین شکل ممکن به سرانجام رساندند. این جشنواره خانواده عروسکی است و اولویت همه، به فکر مخاطب بودن و احترام به اوست. پیش از این امکانات به شکل مساوی میان بچه‌های تهران و شهرستان‌ها تقسیم نمی‌شد، اما این نگاه متفاوت شده است و فرهنگسازی درست و ارزش گذاشتن به مخاطب و گروه‌های حاضر به جشنواره در اولویت است. آثاری که در این جشنواره حضور دارند، آثار خوبی هستند و فکر می‌کنم شاهد یکی از متفاوت‌ترین جشنواره‌های عروسکی چند سال گذشته هستیم.»
نوزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران-مبارک به دبیری هادی حجازی‌فر، هشتم تا هفدهم تیر در حال برگزاری است.