زهرا ناظری: پذیرش دیگری، آموزه‌ای راهگشا برای کودکان است

به گزارش روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، زهرا ناظری که در زمینه تسهیل‌گری کودک و مربیگری، تجربه‌ای دوازده‌ساله دارد، داستان این نمایش را برگرفته از قصه‌ای به همین نام از مکس فلت هاوس معرفی کرده و می‌گوید: «نویسنده در این کتاب ارزش‌های زندگی را به زبانی ساده و خط داستانی‌های جالب تعریف کرده است. از بین داستان‌های او «قورباغه و غریبه» را انتخاب کردم که به مسئله پذیرش دیگری می‌پرداخت.»

او درباره روند تولید این نمایش عروسکی می‌افزاید: «ابتدا که داستان را انتخاب کردم شروع به طراحی شخصیت‌های داستان کردم. ساخت عروسک‌ها را شروع کردم. پرداخت متن نمایشی هم از همان زمان شروع شد. دو سال قبل و در زمانی که بیماری کرونا شایع بود، کار را برای جشنواره فرستادم که اسکیس‌های اولیه و نمایشنامه پذیرفته شد ولی در نیمه کار به دلیل شرایط بیماری انصراف دادیم. امسال دوباره کار را کلید زدم و گروه را جمع کردم.»

چون قصه و روایت طولانی بود فکر کردم که عروسک‌های مینی‌مال، عروسک‌هایی که با یک عروسک‌گردان به‌راحتی گردانده می‌شوند برای این متن بهتر است

او در مورد هدف و انگیزه اصلی‌اش برای تولید این نمایش این‌گونه توضیح می‌دهد: «یکی از ارزش‌های مهم زندگی در این کار بیان می‌شود. پذیرش دیگری، پذیرش فردی که با ما تفاوت‌هایی دارد، یک ارزش جهانی است. خوب و بدی در داستان وجود ندارد و صرفاً شخصیت‌های آن که استعاره‌ای از آدم‌ها هستند، نسبت به هم شناخت درستی ندارند و دچار سوءتفاهم می‌شوند و کم‌کم گره‌های داستان باز می‌شود و دوستی بین‌شان شکل می‌گیرد.»

او درباره انتخاب تکنیک تاپ‌تیبل برای ساخت این نمایش هم می‌گوید: «چون قصه و روایت طولانی بود فکر کردم که عروسک‌های مینی‌مال، عروسک‌هایی که با یک عروسک‌گردان به‌راحتی گردانده می‌شوند برای این متن بهتر است. عروسک را در خدمت روایت گرفتم. می‌دانستم هر چه عروسک‌ها کوچک‌تر باشند، بازی‌دهی‌شان ساده‌تر است و یک عروسک‌گردان راحت‌تر می‌تواند اکت‌های مختلف را در خدمت روایت انجام دهد. سفارش دادم که عروسک‌ها را کوچک‌تر بسازند تا بتوانم روی یک میز داستان را روایت کنم. با این رویکرد عروسک رومیزی را انتخاب کردم که یک راوی بتواند به‌راحتی تجربیات گذشته‌اش را یک‌بار دیگر تعریف کند تا اندازه‌ها در قیاس راوی که زنده است، تصویری از صندوقچه سنتی خاطرات را به نمایش بگذارد.»

ناظری با نگاه به تئاتر سنتی ایرانی می‌افزاید: «در گذشته قصه‌گو و عروسک‌گردان، عروسک‌هایش را در صندوقچه‌ای قرار می‌داد و داستان را با بازی دادن همان عروسک‌ها روایت می‌کرد. تأثیر عروسک‌های تاپ‌تیبل در کنار راوی تصویری از این گذشته را تداعی می‌کند.»

او که در یک صحنه از نمایش، از تکنیک سایه استفاده کرده، درباره تکرار نکردن این تکنیک در نمایش این‌گونه توضیح می‌دهد: «در داستان صحنه‌ای می‌بینید که دو تا از نقش‌ها در آشپزخانه‌ای که در زیرزمین است توطئه می‌کنند. سایه را انتخاب کردم چون وهم بیشتری دارد اما نکته اینجاست که به دلیل تایم نمایش مجبور شدم چند صحنه را حذف کنم. صحنه‌ای بود که خرگوش و موش در جنگل قرار می‌گذارند یا صحنه‌ای که قورباغه می‌خواهد به موش کمک کند، یک صحنه‌ای هم در همین تکنیک داشتیم که حیوانات آب‌تنی می‌کردند ولی به خاطر رعایت زمان مجبور شدم بخش‌های مهم‌تری از کار را جدا کنم. معلوم است که از کار زده‌ام و حتماً در اجرای عمومی با دراماتورژی بیشتر این صحنه‌ها را در کار خواهیم داشت.»

در گذشته قصه‌گو و عروسک‌گردان، عروسک‌هایش را در صندوقچه‌ای قرار می‌داد و داستان را با بازی دادن همان عروسک‌ها روایت می‌کرد

این کارگردان تئاتر با تشکر از مدیران تئاتر کشور و دست‌اندرکاران جشنواره تصریح می‌کند: «همیشه تغییر با هزینه‌های زیادی همراه است و اینکه مسئولان سعی کردند در شکل داوری، شکل سرویس دادن به گروه‌ها و... به جشنواره ارتقا بدهند جای تقدیر دارد. اگر کم و کاستی هم وجود دارد طبیعت کار گروهی است.»

زهرا ناظری دانش‌آموخته نمایش عروسکی از دانشکده هنرهای زیباست و پیش‌‌تر، نمایش «جادوگر بیکار» بر اساس داستانی از «جانی یو داری» را در آخرین جشنواره تئاتر شهر روی صحنه برده است.